Son Dönem Taşra Medreseleri Üzerine Bazı Düşünceler
Nesimi YAZICI* Bilindiği gibi medreseler, diğer bir kısım öğretim kurumları yanında, Osmanlı eğitim-öğretim tarihinin hiç şüphesiz en önde gelen müesseseleridir. Osmanlılar”a kendilerinden önceki Türk-İslam devletlerinden devredilen bu miras, onlar tarafından devletin varlığını koruduğu sürece korunmuştur. Tabiatıyla altı asrı geçen zaman içerisinde medreseler, bir taraftan Osmanlı genişlemesiyle birlikte daha önce gitmedikleri…
Akli İlimlerin İhmali Meselesi Üzerine Bazı Mülahazalar
Yaşar SARIKAYA* Medreselerle ilgili tartışmalar, bu kurumlar üzerine yapılan değerlendirme ve tenkitler içersinde en çok göze çarpan hususlardan birisi, aklı ilimler olarak tanımlanan derslerin bu okullarda özellikle 16. yüzyılın sonlarından itibaren ihmal edildikleri, hatta programdan çıkarıldıkları ve bu durumun, medreselerin inkırazına sebep olduğu şeklindeki görüşlerdir .Biz bu makalemizde medreseleri,…
Osmanlı Medreselerinde Tartışma Metodolojisi
Eyü fehm eyle dersin, eyle ezber. Mükerrer et, mükerrer et, mükerrer. İshak Efendi A. Hadi ADANALI* Anahtar Kelimeler: adab, adabu”l-bahs, mantık, münazara, tartışma, delil, eleştiri. Osmanlı medreselerinde eğitim ve öğretimin genelde ezber ve tekrara dayandığı sık sık iddia edilir. Yukarıdaki mısralarda da veciz bir şekilde ifade edilen bu görüş tam…
Osmanlı Devleti’nde Eğitim Hizmetlerinin Finansmanı
Tahsin ÖZCAN* Modern devlet maliyesinin üstesinden gelmekte zorlandığı konuların başında eğitim hizmetlerinin finansmanı meselesi gelmektedir. Temel eğitimden yüksek dereceli okullara kadar her seviyede eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi için gerekli finansmanın sağlanması devlet bütçelerine büyük bir yük oluşturmaktadır.1 Bu nedenle, ek vergi ve fonların ihdası ya da eğitim hizmetlerini fiyatlandırmak suretiyle…
Osmanlı Döneminde Bir İmparatorluk Dili Olarak Türkçe
Gy. HAZAİ* Anadolu”da 13. yüzyılda ilk yazılı ürünlerini vermeye başlayan Türk dilinin sonraki yüzyıllar boyunca görülen gelişmesinin çeşitli cepheleri hakkında şimdilik elimizde ne kadar bilimsel incelemenin var olduğunu huzurunuzda hatırlatmak gereksizdir sanırım. Bu değerli eserlerin, kitapların ve makalelerin sayesinde Batı-Oğuz kökenli bu dilin gelişmesi, yani geniş bir sahaya yayılması,…